شخص حقیقی کیست؟

شخص حقیقی در حقیقت همان فرد انسانی می باشد. این افراد با زنده شدن دارای حقوقی می‌گردند و در زمان حیات خود آن ها را دارا می باشد که به آن ها اهلیت گفته می شود.در ماده 956 ق.م آمده است که اهلیت برای دارا بودن حقوق با زنده متولد شدن انسان شروع و با مرگ او تمام می شود. اهلیت به دو دسته اهلیت تمتع و اهلیت استیفا تقسیم می گردد.

شخص حقوقی کیست؟

علاوه بر افراد در جامعه  اشخاص دیگری هم یافت می‌شوند که به فعالیت می‌پردازند مانند: گروه‌ها، جمعیت‌ها، موسسات، سازمان ها و... به این نوع اشخاص اشخاص حقوقی می گویند، این ها وجود طبیعی ندارند و دارای وجود فرضی و اعتباری می‌باشند: شخص حقوقی مولود اجتماعی است که به تجویز قانون و از اجتماع دو یا چند شخص حقیقی ایجاد می‌شود. این اشخاص دارای حقوق، تکالیف و اموالی هستند که به طور کلی از اموال و حقوق و دارایی افرادی که آن را تشکیل می‌دهند جداست و دارای کلیه حقوق و تکالیفی می‌باشند که قانون برای اشخاص حقیقی شناخته است مگر آن چه که ملازمه با طبیعت و فطرت و سرشت انسانی دارد و مختص انسان است مانند حقوق و وظایف ابوت و نبوت ( ماده 588 ق.ت ) اشخاص حقوقی مانند اشخاص حقیقی ایجاد می‌شوند ، زندگی می‌کنند و روزی حیاتشان خاتمه مییابد، ایجادشان تشکیل و ثبت آن ها، زندگیشان فعالیت آن ها و مرگشان زمان انحلال آن ها می باشد.

آیا فعالیت خود را با عنوان یک شخص حقیقی آغاز کنم؟ (یا حقوقی)

سوالی که در روزهای آغازین کسب و کار، ذهن صاحبان مشاغل را به خود درگیر می‌کند؛ این است که برای پرونده مالیاتی، خودشان را به عنوان یک شخص حقیقی معرفی کنند یا یک شخص حقوقی؟ و این که حقیقی یا حقوقی بودن چه مزایا و چه معایبی دارد؟ مالیات کدام کمتر است؟

پاسخ: اگر ضرورت قانونی یا ملاحظات عرف خاصی ندارید بهتر است با عنوان شخص حقیقی کسب‌ و کارتان را شروع کنید و تشکیل پرونده مالیاتی بدهید.

منظور از ضرورت‌های قانونی و ملاحضات عرف چیست؟

- اگر شما قصد دارید در آینده با مجموعه‌ها و ارگان‌های دولتی فعالیت داشته باشید، بهتر است بدانید که الویت مجموعه‌های دولتی اشخاص حقوقی (شرکت‌ها) می‌باشد.

- شاید قصد داشته باشید در مناقصات و مزایدات شرکت کنید که در این حالت هم لازم است تحت عنوان یک شخص حقوقی باشید.

- شاید شما قصد داشته باشید از تسهیلات بانکی با مبالغ بسیار بالا استفاده کنید، در این حالت معمولا بانک‌ها اعتبار بیشتری برای اشخاص حقوقی (شرکت‌ها) قائل خواهند شد.

- شاید نوع فعالیت شما به‌گونه‌ای باشد که برای کسب مجوز فعالیت خود حتما ضروری باشد که با عنوان شخص حقوقی شروع به فعالیت کنید.

- فارغ از موارد بالا شاید شما قصد داشته باشید در نگاه مشتریان کالا یا خدماتتان از اعتبار ویژه‌ای که از نظر شما فقط شرکت‌ها آن‌را دارا هستند برخوردار باشید، که البته این موضوع  را درک می‌کنم چراکه ممکن است نوع مشتریان شما به‌گونه‌ای باشند که کار کردن با یک شرکت را ترجیح دهند که در این حالت هم چاره‌ای نیست که به سمت شروع کار با عنوان شخص حقوقی بروید و شرکت ثبت کنید.

در تمامی مواردی که در بالا قید شد حاکی از الزام و ضرورت قانونی یا عرف شما به شروع فعالیت با عنوان شخص حقوقی بود که در این‌صورت چاره‌ای جز این اقدام نیست. و اما اگر هیچ یک از موارد بالا شامل حال شما نمی‌شود توصیه و پیشنهاد من شروع فعالیت با عنوان شخص حقیقی است چرا که به لحاظ مالیاتی مزایایی قابل تامل برای شما و کسب و کارتان دارد.

به چه دلیل فعالیت خود را به عنوان یک شخص حقیقی آغاز کنیم؟

1- محاسبه نرخ به صورت پلکانی

بر اساس ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم روش محاسبه مالیات اشخاص حقیقی به ‌صورت پلکانی می‌باشد به این صورت که درآمد مشمول مالیات آن‌ها در طی سال به هر میزان که باشد به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

- تا 50 میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالانه با نرخ 15 درصد

- از 50 تا 100 میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالانه با نرخ 20 درصد

- بالاتر از 100 میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالانه با نرخ 25 درصد

 نرخ پلکانی در مورد اشخاص حقوقی با نرخ ماده 105 قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه می‌شود و به‌صورت ثابت با نرخ 25 درصد قابل محاسبه است.

2- استفاده از تبصره ماه 100

 سازمان امور مالیاتی هر ساله گروه‌هایی از مودیان مالیاتی که با عنوان اشخاص حقیقی هستند تعیین می کنند که نیازی به ارسال اظهارنامه عملکرد ندارند و براساس نرخی مقطوع با افزایش درصدی از مالیات سال قبل آن‌ها بدون نیاز به رسیدگی، مالیاتشان مشخص می‌شود که این شرایط هم فوق‌العاده خوب است و به‌عنوان یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود.

3- استفاده از معافیت معیشتی ماده 101:

 بر اساس قانون، هرساله میزان مشخصی از درآمد اشخاص حقیقی از مالیات بر درآمد معاف می‌شود و مازاد بر آن مشمول مالیات با نرخ ماده 131 خواهد بود که این موضوع هم نهایتا منجر می‌شود تا اشخاص حقیقی مالیات کمتری را پرداخت کنند. به‌عنوان مثال معافیت ماده 101 که در سال 98 برای هر شخص حقیقی مشخص شده به میزان 25 میلیون و 800 هزارتومان بوده است و چنانچه شخصی مازاد بر این مبلغ درآمد داشته باشد مشمول مالیات می‌شود و تا این مبلغ از مالیات معاف است.

4- عدم تکلیف به نگهداری دفاتر قانونی و اسناد و مدارک در گروه دوم و سوم اشخاص حقیقی:

بر اساس آیین نامه اجرایی ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم اشخاص حقیقی به سه گروه، اول و دوم و سوم تقسیم می‌شوند.

گروه اول: اشخاصی هستند که میزان فروش کالا یا خدمات آن‌ها بالاتر از مبلغ 3 میلیارد تومان در سال باشد یا در مشاغلی نظیر هتل‌ها، بیمارستان‌ها، صرافی‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و صاحبان کارخانه‌ها یا واردکنندگان و صادر کنندگان باشند. .

 اگر شخص در زمره گروه اول نباشد در گروه دوم یا سوم خواهد بود که در این حالت نیز نیازی به نگهداری و تکمیل دفاتر قانونی و ارائه اسناد و مدارک ندارد که این موضوع بار سنگینی از میزان فعالیت‌ها و تکالیف مالیاتی اشخاص بر می‌دارد و یک دلیل خیلی خوب است که کسب و کارها با عنوان اشخاص حقیقی تشکیل پرونده مالیاتی دهند.

5- نگرش سهل‌گیرانه‌تر ممیزین مالیاتی:

با توجه به این‌ که تکالیف مالیاتی کمتری بر عهده اشخاص حقیقی گذاشته شده است لذا طبق معمول نگاه اداره مالیات و ممیزین مالیاتی در رسیدگی‌های مالیاتی نگرشی آسان‌گیرتر می‌باشد همچنین در مراحل دفاعیات مالیاتی هم این امر صدق می‌کند و نگاهی سهل گیرانه‌تر به اشخاص حقیقی وجود دارد.