از زمانهای گذشته که امور اقتصادی رویه سادهای داشت تا به امروز که حوزه روابط تجاری گسترش یافته لزوم کنترل و نظارت بر حسابها و سود و زیان بسیار اهمیت داشته است. در واقع میتوان چنین مطرح نمود امور مالی از مهمترین قسمتها در هر شرکت و مؤسسهای میباشد؛ و در حقیقت تحت عنوان ستونی محکم به شمار میآید که موفقیت مجموعه را تضمین مینماید. هر نوع اشتباهی در رابطه با امور مالیاتی میتواند مشکلات بسیاری به دنبال داشته و شرکت را تا مرز نابودی بکشاند. به همین منظور برای اطمینان از انجام درست امور مالی و بدون ابهام زیر مجموعههای با نامهای حسابداری و حسابرسی تشکیل شده است. در بیشتر مواقع مردم این دو فرایند را یکسان دانسته و تفاوتهای میان آنها قائل نیستند. این در حالی است که کاملاً دامنه کار و فعالیت متفاوتی دارند.
تفاوت حسابداری و حسابرسی به زبان ساده
در یک دید کلی در حسابداری سوابق مالی شرکت نگهداری و فهرست کاملی از اطلاعات مالی دست میآید که در نهایت بعد از وارسی خروجی از همه فعالیت و اقدامات شرکت ارائه میگردد. حسابداری را میتوان زبان تجارت به شمار آورد که موجب میگردد مسئولان شرکت قادر باشند تصمیمات درستی برای آینده شرکت اتخاذ نمایند. ولیکن در حسابرسی، صورتهای مالی که در پروسه حسابداری به وجود آمده است بکار گرفته شده به این صورت که مورد آنالیز و وارسی قرار میگیرد تا از درستی و یا عدم درستی آن مشخص گردد. در کنار آن در حسابرسی اقداماتی انجام میگردد تا معین گردد آیا صورتهای مالی بر طبق معیار گزارشگری و قانونی تنظیم گشته است.
اکنون که دید کلی در این رابطه کسب نمودهاید مؤسسه حسابداری امین ارقام در این مقاله تمایل دارد بهصورت شفاف و واضح ((تفاوت حسابداری و حسابرسی)) را برایتان شرح دهد تا یکبار برای همیشه بحث میان حسابداری و حسابرسی را ببندد.
حسابداری چیست؟
همان گونه که در بالا اشاره نمودیم حسابداری زبان تجارت میباشد که در صدد است با دادن دادههای در خصوص امور مالی به افراد شرکت اعم از مدیرعامل، صاحبان سرمایه کمک نماید تا تصمیمات مهم را اتخاذ نمایند. این دادهها در طول یک پروسه تجزیه و تحلیل، درج، تقسیم و طبقهبندی و در نهایت در قالب گزارشهای مالی و صورتهای حسابداری از قبیل ترازنامه، گزارش سود و زیان، گزارش گردش وجوه نقد ارائه میگردد.
حسابرسی چیست؟
حسابرسی نیز مبحث تازهای در امور مالی نمیباشد و هروقت صحبتی از انتقال ثروت در میان باشد حسابرسی و وارسی خود را نشان میدهد. مبحث حسابرسی برای اولینبار به سال 1311 بر میگردد. بر حسب این قانون همه شرکتهای سهامی مکلف بودند اشخاصی را برای وارسی حسابها اسناد و مدارک و دادن گزارش آن به مجموع عمومی در نظر بگیرند. پس از آن تا سال 1366 قوانین متعددی دراینخصوص اعمال گردید؛ تا اینکه سازمان حسابرسی در این سال زیر نظر وزارت امور اقتصادی و دارایی راهاندازی گشت. باوجودآنکه حسابرسی تحت عنوان یک حرفه جدا از حسابداری به شمار میآمد ولیکن تا سال 91 زیرمجموعه و یکی از مواد درسی رشته حسابداری بود و تحت عنوان رشته مجزای تدریس نمیگشت.
تفاوت حسابداری و حسابرسی
اگر تا به اینجای مطلب را مشاهده کرده باشید بهخوبی پی بردهاید که باوجودآنکه این دو مبحث نزدیک به هم میباشد. ولیکن واقعیت این دو ابزار و شیوه آن دو متفاوت از هم است. در واقع تکمیلکننده هم دیگر هستند. به این صورت که اطلاعاتی که از حسابداری کسب میگردد تحت عنوان مبحث مهم در حسابرسی بهحساب میآید. حسابرسی را میتوان یک فرایند منظم و هوشمند قلمداد نمود که پس از جمعآوری دادهها مالی به طریق بیطرفانهای وارسی و سپس گزارش خود را در کنار میزان هماهنگی آن با معیار و قوانین ارائه میدهد. در ادامه به بعضی از تفاوتهای حسابداری و حسابرسی خواهیم پرداخت.
کاربردهای حسابداری و حسابرسی
- در حسابداری هدف تهیه و تنسیق اسناد، ثبت آنها در دفاتر تجاری و سیستمهای کامپیوتری میباشد. سپس در نهایت صورت مالی تهیه و تنسیق میگردد. این در صورتی است که حسابرسی فقط به وارسی و ارائه نظر در رابطه با مدارک و دادههای که از حسابداری حاصل میگردد میپردازد.
- حسابداران بایست هر روز فعالیت مربوط به درج فعالیتهای مالی و معاملات را ثبت و به انجام برسانند. در حالی که حسابرسان در دوره زمانی معین کار مربوط به وارسی دادهها را انجام میدهند.
- حسابدار نسبت به صحت دادههای مالی اطمینان دارد تنها در مواردی از قبیل یکسان نبودن جمع دو طرف تراز دفتر کل روبرو گردد. ولیکن حسابرس با یک نگرش انتقادی نسبت به وارسی حسابها و داده اقدام مینماید.
- باوجودآنکه دو حرفهی کاملاً مجزا می باشد. ولیکن در بعضی از موارد فرآیند حسابرسی با حسابداری ترکیب شده و آن را جزئی از حسابداری قلمداد نموده. از این رو این مسئله موجب میگردد یک حسابرس فرایند حسابداری را بی آموزد. ولیکن این موضوع در حالی است که حسابدار نیازی نیست که تخصصی در حیطه حسابرسی داشته باشد.
- حسابرسی فقط با هدف شناسایی تقلبات و مشکلات گزارش مالی فعالیت مینماید و بهمنظور برطرف نمودن آن اقداماتی انجام نمیدهد.
کلام پایانی
زمانی که پروسه حسابداری به اتمام میرسد حسابرسی با هدف مشخص نمودن اطمینان از درستی اطلاعات فعالیت خود را شروع مینماید. در واقع حسابرسی تعیینکننده اعتبار و درستی اطلاعات حسابداری میباشد. درحالیکه حسابداری به معنای ثبت، حفظ مدارک و تهیه صورتهای مالی میباشد. ازاینرو به بیان ساده هنگامی که فعالیت حسابدار به پایان میرسد کار حسابرس آغاز میگردد. در این مطلب از مؤسسه حسابداری امین ارقام تلاش نمودیم تا اطلاعاتی در رابطه با تفاوت حسابداری و حسابرسی در اختیارتان قرار دهیم. امید است این مطلب توانسته باشد ابهامات شما در رابطه با حسابداری و حسابرسی برطرف نموده باشد.